Wiatrak jest niestety trudny do sfotografowania, znajduje się w rękach prywatnych, w głębi posesji.

Jest to jeden z niewielu na Dolnym Śląsku wiatrak koźlak bezskrzydłowy z XIX wieku. Wiatraki kozłowe są najstarszym typem wiatraka występującym na ziemiach polskich. Ich cechą charakterystyczną jest to, że cały budynek wiatraka jest obracany wokół pionowego, drewnianego słupa tzw. sztembra. Sztember podparty jest najczęściej czterema zastrzałami, a jego dolne zakończenie tkwi w dwóch krzyżujących się podwalinach. Tak skonstruowane podparcie budynku nosi nazwę kozła.

Wiatrak koźlak posiadał 3 kondygnacje: dolna wyłączona była z użytkowania, jako że była zajęta przez konstrukcję kozła, zaś na kondygnacji środkowej i górnej odbywała się produkcja mąki. Mechanizm mielący zboże znajdował się na III kondygnacji. Napęd urządzeń młyńskich odbywał się za pomocą drewnianego wału skrzydłowego o osadzonego na nim koła palecznego, którego średnica dochodziła do 4 metrów. Koło paleczne było zazębione z mniejszym kołem zębatym, tzw. cewią, której średnica była o wiele mniejsza i wynosiła zwykle około 40 cm. Wszystkie mechanizmy i przekładnie wykonane były z elementów drewnianych łączonych ze sobą bez użycia stali. * 

Lutyński wiatrak kozłowy jest wpisany do rejestru zabytków Dolnego Śląska.

* cytuję dosłownie za tablicą informacyjną w Lutyni.

sierpień 2011

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Enter Captcha Here : *

Reload Image